« Blog

De verborgen valkuil van 'plicht' in de kerk

'De cultuur is niet ok', zei hij. ‘Aan de ene kant zijn er mensen die dreigen de gemeente te verlaten als het niet gaat zoals 'het hoort'. Aan de andere kant wordt druk op elkaar uitgeoefend om vanuit plicht vacatures te vullen. Echt gif!’ Laatst sprak ik een bevlogen kartrekker van het jeugdwerk in zijn kerk. Hij was gefrustreerd.

Even later in ons gesprek kwam zijn eigen worsteling naar boven. Het jaarlijkse jeugdkamp, een cruciaal moment voor de jongeren, dreigde niet door te gaan. Er waren simpelweg te weinig leiders. Het maakte hem boos en moedeloos. ‘We laten onze jongeren in de steek!’ zei hij. Zijn plan? Hij wilde vanaf het podium een dringende, dwingende oproep doen. ‘Als er nu niet meer mensen opstaan, moeten we het kamp annuleren en stellen we de jeugd teleur.’

Ik liet een stilte vallen en bracht hem terug naar het begin van ons gesprek. Naar zijn ergernis over mensen die handelen vanuit plicht. ‘Ja, verschrikkelijk,’ herhaalde hij. ‘Waar ontbreekt het aan als we puur vanuit plicht dienen?’ vroeg ik. ‘Aan passie, aan roeping,’ antwoordde hij direct. ‘Het moet vanuit een innerlijke drive komen, vanuit een hart dat door God is aangeraakt.’

‘Precies,’ zei ik. ‘En als jij nu vanaf de preekstoel een beroep doet op schuldgevoel omdat er te weinig leiders zijn... spreek je dan hun passie aan, of spreek je ze aan op hun plicht?’

Dat was het moment waarop het gesprek kantelde. We konden kijken naar wat eronder zat. Waarom raakte dit hem zo diep? In plaats van te communiceren vanuit de kracht van zijn positie en de boosheid van zijn teleurstelling, verkenden we een andere weg: die van de kwetsbaarheid. Want boosheid en kracht creëren afstand. Kwetsbaarheid nodigt uit tot verbinding. Hoe kon hij zijn teleurstelling kwetsbaar brengen zonder verwijt? Zijn verlangen en zijn droom voor de jongeren delen op een manier die harten aanwakkert, in plaats van plicht oplegt?

Ik herkende zijn patroon, want ik heb het jarenlang zelf gedaan. Gevochten in theologische discussies, gestreden om mijn gelijk te krijgen. Het bracht me zelden verder. Ik moest leren om eerlijk te zijn over wat ik voelde, wat mij raakte en wat ik niet wist. Het voelde doodeng om mezelf zo klein te maken.
Maar mijn impact is er enorm door gegroeid. Juist door mijn eigen kwetsbare verhaal te delen, kan ik anderen in beweging krijgen. Niet omdat het moet, maar omdat ik een verlangen probeer aan te wakkeren dat geworteld is in liefde.

Ten diepste ontdekte ik zo te mogen communiceren omdat God vanuit Zijn 𝘩𝘢𝘳𝘵 vaak zo werkt. Niet vanuit macht alles naar Zijn hand zetten, maar komen in kwetsbaarheid, uitnodigend, vanuit het verlangen ons hart te mogen raken.

En jij? Waar zie jij iets soortgelijks gebeuren? Of spannender: Waar gebeurt het in jou?